Rụng tóc lan tỏa là một tình trạng mất tóc ở nhiều vùng trên da đầu hoặc toàn bộ da đầu, không gây hói hoặc để lại sẹo.

Rụng tóc lan tỏa có thể xảy ra ở cả nam và nữ, ở mọi lứa tuổi, và có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Kiểu rụng tóc này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, sắc đẹp và tâm lý. Vậy rụng tóc lan tỏa là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị ra sao? Hãy cùng Lavia tìm hiểu trong bài viết này.

Các loại rụng tóc lan tỏa

Có thể được phân loại theo hai tiêu chí: theo thời gian và theo cơ chế.

Theo thời gian, có thể chia làm hai loại:

• Rụng tóc lan tỏa cấp tính: là loại rụng tóc xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, từ vài tuần đến vài tháng, và thường tự khỏi sau khi loại bỏ nguyên nhân gây ra. Kiểu cấp tính thường liên quan đến các yếu tố như stress, bệnh tật, thuốc, dinh dưỡng, nội tiết tố, sinh đẻ, v.v.
• Rụng tóc lan tỏa mãn tính: là loại rụng tóc kéo dài hơn 6 tháng, và thường khó điều trị hơn. Khi bị mãn tính có thể do các nguyên nhân di truyền, bệnh lý, hoặc không rõ nguyên nhân.

Theo cơ chế, có thể chia làm hai loại:

• Rụng tóc telogen: là loại rụng tóc do sự tăng tỷ lệ các nang tóc ở giai đoạn nghỉ ngơi (telogen) so với giai đoạn phát triển (anagen). Tóc ở giai đoạn telogen dễ bị rụng hơn và không được thay thế bằng tóc mới. Rụng tóc telogen thường là loại rụng tóc cấp tính và có thể phục hồi sau khi cân bằng lại chu kỳ tóc.
• Rụng tóc anagen: là loại rụng tóc do sự gián đoạn của giai đoạn phát triển (anagen) của các nang tóc. Tóc ở giai đoạn anagen bị rụng trước khi đạt độ dài tối đa và không được thay thế bằng tóc mới. Khi bị rụng anagen thường là loại rụng tóc mãn tính và có thể do các yếu tố như hoá trị, nhiễm trùng, tự miễn, v.v.

Nguyên nhân gây rụng tóc lan tỏa

Có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, tùy thuộc vào loại rụng tóc và thời gian xảy ra. Một số nguyên nhân phổ biến là:

• Stress: là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây rụng tóc lan tỏa cấp tính. Stress có thể là do áp lực công việc, học tập, gia đình, tình cảm, v.v. Stress có thể làm tăng sản xuất cortisol, một loại hormone gây căng thẳng, làm ảnh hưởng đến chu kỳ tóc và gây telogen.
• Bệnh tật: là một nguyên nhân khác gây rụng tóc lan tỏa cấp tính. Một số bệnh tật có thể gây ra tình trạng này là: nhiễm trùng, sốt cao, viêm nhiễm, bệnh tuyến giáp, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tim, bệnh tiểu đường, lupus, giang mai, v.v. Các bệnh tật này có thể làm suy giảm sức đề kháng, làm mất cân bằng nội tiết tố, làm giảm lưu lượng máu đến da đầu, hoặc làm tăng sự phá hủy các nang tóc, gây rụng tóc telogen hoặc anagen.
• Thuốc: là một nguyên nhân khác gây rụng tóc cấp tính hoặc mãn tính. Một số loại thuốc có thể gây rụng tóc là: thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống đông máu, thuốc chống viêm, thuốc chống ung thư, thuốc điều trị bệnh tuyến giáp, v.v. Các loại thuốc này có thể làm thay đổi cân bằng hormone, làm ảnh hưởng đến chu kỳ tóc, làm giảm lưu lượng máu đến da đầu, hoặc làm tăng sự phá hủy các nang tóc, gây rụng tóc telogen hoặc anagen.
• Dinh dưỡng: Một số yếu tố dinh dưỡng có thể gây ra rụng tóc là: suy dinh dưỡng, giảm cân đột ngột, chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, thiếu vitamin, khoáng chất, protein, sắt, kẽm, biotin, v.v. Các yếu tố dinh dưỡng này có thể làm suy giảm sức đề kháng, làm mất cân bằng nội tiết tố, làm giảm lưu lượng máu đến da đầu, hoặc làm giảm chất lượng của các nang tóc, gây rụng tóc telogen hoặc anagen.

• Nội tiết tố: cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng rụng cấp tính hoặc mãn tính. Một số yếu tố nội tiết tố có thể gây ralà: rối loạn tuyến giáp, rối loạn tuyến thượng thận, rối loạn tuyến yên, rối loạn tuyến sinh dục, v.v. Các yếu tố nội tiết tố này có thể làm thay đổi cân bằng hormone, làm ảnh hưởng đến chu kỳ tóc, làm giảm lưu lượng máu đến da đầu, hoặc làm tăng sự phá hủy các nang tóc, gây rụng tóc telogen hoặc anagen.
• Sinh đẻ: là một nguyên nhân gây rụng tóc lan tỏa cấp tính ở phụ nữ sau khi sinh con. Sinh đẻ có thể làm tăng sản xuất estrogen, một loại hormone nữ, làm kéo dài giai đoạn phát triển (anagen) của các nang tóc. Sau khi sinh, estrogen giảm xuống, làm tăng tỷ lệ các nang tóc chuyển sang giai đoạn nghỉ ngơi (telogen) và gây rụng tóc telogen. Rụng tóc lan tỏa do sinh đẻ thường tự khắc phục sau 6-12 tháng.
• Di truyền: là một nguyên nhân gây rụng tóc lan tỏa mãn tính ở cả nam và nữ. Di truyền có thể làm tăng sự nhạy cảm của các nang tóc với dihydrotestosterone (DHT), một loại hormone nam, làm thu hẹp các nang tóc và làm giảm thời gian phát triển (anagen) của chúng. Nguyên nhân do di truyền thường bắt đầu từ tuổi 20-30 và tiến triển dần theo thời gian. Rụng tóc lan tỏa do di truyền thường được gọi là rụng tóc hàm tính (androgenetic alopecia) hoặc rụng tóc di truyền (hereditary hair loss).
• Bệnh lý: là một nguyên nhân gây rụng lan tỏa mãn tính ở cả nam và nữ. Một số bệnh lý có thể gây ra là: bệnh tự miễn, bệnh nấm, bệnh viêm da, bệnh nhiễm trùng, bệnh ung thư, v.v. Các bệnh lý này có thể làm tăng sự phá hủy các nang tóc, làm gián đoạn giai đoạn phát triển (anagen) của chúng, hoặc làm thay đổi cấu trúc của chúng, gây rụng tóc anagen. Nguyên nhân do bệnh lý thường cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Triệu chứng

Triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào loại rụng tóc và nguyên nhân gây ra. Một số triệu chứng phổ biến là:

• Tóc rụng nhiều hơn bình thường, thường từ 100-150 sợi mỗi ngày lên đến 300-400 sợi mỗi ngày. Tóc rụng có thể thấy rõ trên gối, bàn chải, bồn tắm, v.v.
• Tóc mỏng đi đều khắp da đầu hoặc ở một số vùng nhất định. Tóc mỏng đi có thể làm lộ da đầu, làm giảm thể tích và độ dày của tóc.
• Tóc ngắn hơn, yếu hơn, và dễ gãy hơn. Tóc ngắn hơn, yếu hơn, và dễ gãy hơn có thể làm tóc trông thiếu sức sống, khô xơ, và bết dính.
• Tóc mọc chậm hơn, hoặc không mọc lại sau khi rụng. Tóc mọc chậm hơn, hoặc không mọc lại sau khi rụng có thể làm tóc trở nên thưa thớt, hoặc hói hoàn toàn ở một số vùng.

Cách điều trị rụng tóc lan tỏa

Cách điều trị phụ thuộc vào loại rụng tóc và nguyên nhân gây ra. Một số cách điều trị rụng tóc lan tỏa là:

• Điều trị nguyên nhân: là cách điều trị rụng tóc lan tỏa hiệu quả nhất, bằng cách loại bỏ hoặc giảm thiểu các yếu tố gây rụng tóc như stress, bệnh tật, thuốc, dinh dưỡng, nội tiết tố, v.v. Điều trị nguyên nhân có thể giúp cân bằng lại chu kỳ tóc, làm giảm sự rụng tóc, và kích thích sự mọc tóc mới. Điều trị nguyên nhân có thể cần sự tư vấn và hỗ trợ của bác sĩ, chuyên gia tâm lý, chuyên gia dinh dưỡng, v.v.
• Dùng thuốc: là cách điều trị rụng tóc lan tỏa phổ biến, bằng cách sử dụng các loại thuốc có tác dụng làm giảm sự rụng tóc, làm tăng sự mọc tóc, hoặc làm dày tóc. Một số loại thuốc điều trị rụng tóc lan tỏa là: minoxidil, finasteride, dutasteride, spironolactone, cyproterone acetate, v.v. Các loại thuốc này có thể có tác dụng khác nhau tùy thuộc vào loại rụng tóc, giới tính, và độ nhạy cảm của người dùng. Các loại thuốc này cần được kê đơn và theo dõi bởi bác sĩ, và có thể có một số tác dụng phụ như kích ứng da, nổi mụn, tăng cân, giảm ham muốn tình dục, v.v.

• Dùng mỹ phẩm: là cách điều trị rụng tóc lan tỏa đơn giản, bằng cách sử dụng các loại mỹ phẩm có tác dụng làm sạch, dưỡng ẩm, bảo vệ, và kích thích da đầu và tóc. Một số loại mỹ phẩm điều trị rụng tóc lan tỏa là: dầu gội, dầu xả, kem ủ, tinh dầu, xịt, v.v. Các loại mỹ phẩm này có thể chứa các thành phần tự nhiên hoặc hóa học có lợi cho tóc. Các loại mỹ phẩm này có thể giúp làm sạch bụi bẩn, bã nhờn, và tế bào chết trên da đầu, làm ẩm và nuôi dưỡng tóc, làm bóng và mềm tóc, làm dày và chắc tóc, kích thích tuần hoàn máu và sự phát triển của các nang tóc. Tuy nhiên bạn cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng, và đúng thời gian, để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh gây kích ứng da đầu hoặc tóc.
• Dùng phương pháp tự nhiên: là cách điều trị rụng tóc lan tỏa an toàn, bằng cách sử dụng các phương pháp không dùng thuốc hoặc mỹ phẩm, mà chỉ dùng các nguyên liệu tự nhiên hoặc các thói quen sinh hoạt. Một số phương pháp tự nhiên điều trị rụng tóc lan tỏa là: massage da đầu, đắp mặt nạ tóc, ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc, tập thể dục, giảm stress, v.v. Các phương pháp tự nhiên này có thể giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, cân bằng nội tiết tố, tăng tuần hoàn máu và oxy đến da đầu và tóc, kích thích sự mọc tóc mới, và giảm sự rụng tóc. Các phương pháp tự nhiên này cần được thực hiện thường xuyên và lâu dài, để có kết quả bền vững và hiệu quả.
• Dùng phương pháp thẩm mỹ: là cách điều trị rụng tóc lan tỏa nhanh chóng, bằng cách sử dụng các phương pháp can thiệp trực tiếp vào da đầu hoặc tóc, để tạo ra hình dáng và màu sắc mong muốn. Một số phương pháp thẩm mỹ điều trị rụng tóc lan tỏa là: cấy tóc, ghép tóc, nối tóc, độn tóc, phun thêu tóc, nhuộm tóc, v.v. Các phương pháp thẩm mỹ này có thể giúp che khuyết điểm, tăng thể tích và độ dày của tóc, tạo ra kiểu tóc phù hợp với khuôn mặt và phong cách, tăng sự tự tin và hài lòng về ngoại hình. Các phương pháp thẩm mỹ này cần được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm và uy tín, và cần được chăm sóc và bảo trì định kỳ, để tránh gây biến chứng hoặc hư hại tóc.

Kết luận

Rụng tóc lan tỏa là một tình trạng mất tóc ở nhiều vùng trên da đầu hoặc toàn bộ da đầu, không gây hói hoặc để lại sẹo. Rụng tóc lan tỏa có thể xảy ra ở cả nam và nữ, ở mọi lứa tuổi, và có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Để điều trị rụng tóc lan tỏa, cần phải xác định loại rụng tóc và nguyên nhân gây ra, và áp dụng các cách điều trị phù hợp, như điều trị nguyên nhân, dùng thuốc, dùng mỹ phẩm, dùng phương pháp tự nhiên, hoặc dùng phương pháp thẩm mỹ. Ngoài ra, cần phải chăm sóc tóc và da đầu một cách đúng đắn, để giữ cho tóc khỏe mạnh, bóng đẹp, và ngăn ngừa rụng tóc lan tỏa.