Rụng tóc hình đồng xu là một bệnh lý về da liễu, khiến tóc rụng nhiều theo từng mảng tròn có kích thước từ 0,5 đến 4 cm, thậm chí có thể lớn hơn. Đây là một dạng của rụng tóc từng vùng (alopecia areata), một bệnh lý về rối loạn tự miễn khiến tóc và lông trên người bị rụng nhiều.

Tình trạng rụng tóc này thường để lại thành từng mảng hình tròn có kích thước bằng đồng xu trên da đầu nên mới gọi là rụng tóc hình đồng xu. Những vị trí như vậy thường không có dấu hiệu đau, viêm hay sưng vảy mà giai đoạn đầu nó sẽ ngứa, rụng tóc đột ngột khiến vùng da bị nhẵn trông như hói.

Thông thường kiểu rụng tóc này không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn gây ra nhiều khó khăn về mặt tâm lý cho người bệnh, như mất tự tin, lo lắng, trầm cảm. Vậy nguyên nhân gây ra rụng tóc hình đồng xu là gì? Có cách nào để phòng ngừa và điều trị hiệu quả? Hãy cùng Lavia tìm hiểu qua bài viết này.

Nguyên nhân gây ra rụng tóc hình đồng xu

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra rụng tóc hình đồng xu, nhưng chủ yếu là do hệ thống miễn dịch bị rối loạn, di truyền, căng thẳng, thiếu hụt dinh dưỡng, mất cân bằng nội tiết, lạm dụng hóa chất.

Hệ thống miễn dịch bị rối loạn

Hệ thống miễn dịch là cơ chế bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, như vi khuẩn, virus, nấm. Tuy nhiên, đôi khi hệ thống miễn dịch hoạt động sai lệch, nhận nhầm nang tóc là kẻ thù và tấn công chúng, làm cho chúng co lại, ngừng sản xuất tóc và gây ra rụng tóc. Đây là một dạng của bệnh tự miễn, khi cơ thể tấn công chính bản thân mình.

Do di truyền

Một số nghiên cứu cho thấy tình trạng rụng tóc này có thể có yếu tố di truyền, tức là nếu có người trong gia đình bị bệnh này thì bạn cũng có khả năng mắc bệnh cao hơn người bình thường. Ngoài ra, rụng tóc hình đồng xu cũng có thể liên quan đến một số bệnh di truyền khác, như bệnh tiểu đường, bệnh vảy nến, bệnh celiac, bệnh Basedow.

Do căng thẳng quá mức

Căng thẳng là một tác nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có rụng tóc hình đồng xu. Khi bạn căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone gây căng thẳng, như cortisol, adrenaline, noradrenaline, làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống miễn dịch, gây ra viêm nang tóc và rụng tóc. Ngoài ra, căng thẳng cũng làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể, làm suy yếu nang tóc và gây rụng tóc.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng cho sự phát triển và duy trì của tóc. Tóc cần được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng, như protein, vitamin, khoáng chất, để có thể mọc khỏe và chắc. Nếu cơ thể thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng, như sắt, kẽm, biotin, vitamin B, vitamin C, vitamin D, vitamin E, thì tóc sẽ bị yếu, gãy rụng và không mọc lại.

Mất cân bằng nội tiết

Một số hormone trong cơ thể có ảnh hưởng đến sự mọc và rụng của tóc, như estrogen, progesterone, testosterone, thyroid. Nếu cơ thể mất cân bằng nội tiết, tức là có sự thay đổi về lượng hoặc hoạt động của các hormone này, thì tóc sẽ bị ảnh hưởng. Ví dụ, khi phụ nữ mang thai, cho con bú, tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, lượng estrogen và progesterone trong cơ thể sẽ giảm, làm cho tóc bị rụng nhiều hơn bình thường. Hoặc khi nam giới bị tăng testosterone, hormone này sẽ chuyển hóa thành dihydrotestosterone (DHT), một chất gây teo nang tóc và rụng tóc. Ngoài ra, khi tuyến giáp hoạt động quá mạnh hoặc quá yếu, sẽ làm thay đổi lượng hormone thyroid trong cơ thể, gây ra rụng tóc hình đồng xu.

Lạm dụng hóa chất

Việc sử dụng quá nhiều hóa chất cho tóc, như nhuộm, uốn, duỗi, hấp, xả, gội, sấy, làm cho tóc bị hư tổn, khô xơ, gãy rụng. Ngoài ra, một số loại thuốc cũng có thể gây ra rụng tóc, như thuốc chống ung thư, thuốc chống đông máu, thuốc chống viêm, thuốc chống cao huyết áp, thuốc trị bệnh nhiễm trùng.

Triệu chứng

Triệu chứng rõ ràng nhất của rụng tóc hình đồng xu là tóc rụng nhiều và để lại những vết hói tròn như đồng xu trên da đầu. Những vết hói này thường không có dấu hiệu viêm, sưng, đau hay vảy, nhưng có thể có cảm giác ngứa hoặc nhức. Tùy vào mức độ nặng nhẹ, có thể chia thành các dạng sau:

• Rụng tóc hình đồng xu đơn: Chỉ có một hoặc một vài vết hói tròn trên da đầu, không lan rộng ra ngoài. Đây là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% số ca.
• Rụng tóc hình đồng xu toàn bộ: Tóc trên toàn bộ da đầu bị rụng, để lại da đầu trơn nhẵn. Đây là dạng nặng nhất, chiếm khoảng 5% số ca.
• Rụng tóc hình đồng xu phân tán: Tóc rụng không theo mảng tròn mà theo nhiều vị trí khác nhau trên da đầu, tạo thành những vết hói không đều. Đây là dạng hiếm gặp, chiếm khoảng 2% số ca.
• Rụng tóc hình đồng xu toàn thân: Tóc và lông trên toàn thân bị rụng, bao gồm lông mày, lông mi, lông nách, lông vùng kín. Đây là dạng khá hiếm, chiếm khoảng 1% số ca.

Ngoài ra, rụng tóc hình đồng xu cũng có thể gây ra một số triệu chứng khác, như móng tay bị hình chấm bi, móng chân bị hình đường kẻ, da bị mẩn đỏ, ngứa, nổi mụn.

Cách điều trị

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi hoàn toàn rụng tóc hình đồng xu, nhưng có thể áp dụng một số cách để làm chậm quá trình rụng tóc, kích thích tóc mọc lại và cải thiện tâm lý cho người bệnh. Một số cách điều trị phổ biến như sau:

Sử dụng thuốc bôi trị rụng tóc

Đây là cách điều trị đơn giản và an toàn nhất, có thể làm tại nhà. Có nhiều loại thuốc bôi trị rụng tóc có thể mua tại các hiệu thuốc, như minoxidil, corticosteroid, anthralin, tacrolimus, pimecrolimus. Các loại thuốc này có tác dụng kích thích nang tóc hoạt động, làm tăng tuần hoàn máu ở da đầu, giảm viêm và ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công nang tóc. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các loại thuốc bôi này không phải ai cũng phù hợp, có thể gây ra tác dụng phụ như kích ứng da, mẩn ngứa, nổi mụn, nóng rát. Do đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng và tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng.

Tiêm corticosteroid vào vùng da bị rụng tóc

Đây là cách điều trị rụng tóc hình đồng xu hiệu quả hơn so với sử dụng thuốc bôi, nhưng cũng có nhiều rủi ro hơn. Corticosteroid là một loại hormone giảm viêm, có tác dụng làm giảm sự tấn công của hệ thống miễn dịch đối với nang tóc, kích thích tóc mọc lại. Tuy nhiên, cách điều trị này cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu, vì nếu tiêm quá nhiều hoặc quá sâu có thể gây ra tác dụng phụ như nhiễm trùng, sưng, đau, mất cân bằng nội tiết, tăng huyết áp, loãng xương.

Sử dụng thuốc uống trị rụng tóc

Đây là cách điều trị rụng tóc hình đồng xu dành cho những trường hợp nặng, khi tóc rụng nhiều và lan rộng ra toàn bộ da đầu hoặc toàn thân. Có một số loại thuốc uống trị rụng tóc có thể được kê đơn bởi bác sĩ, như corticosteroid, methotrexate, cyclosporine, sulfasalazine, azathioprine. Các loại thuốc này có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thống miễn dịch, giảm viêm và kích thích tóc mọc lại. Tuy nhiên, cách điều trị này cũng có nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, như dị ứng, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, suy gan, suy thận, nhiễm trùng, ung thư. Do đó, cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng và theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe khi sử dụng.

Thực hiện phẫu thuật ghép tóc

Đây là cách điều trị rụng tóc hình đồng xu mang tính thẩm mỹ cao, nhằm khắc phục những vết hói trên da đầu. Phẫu thuật ghép tóc là quá trình lấy tóc từ những vùng da đầu có tóc dày và chắc, như sau gáy, hai bên tai, và cấy vào những vùng da đầu bị hói. Cách điều trị này có thể mang lại kết quả tốt, tạo ra mái tóc tự nhiên và đẹp mắt. Mặc dù vậy, cách điều trị này cũng có một số hạn chế, như chi phí cao, cần thời gian hồi phục dài, có thể gây ra nhiễm trùng, sẹo, viêm nang tóc, tóc mọc không đều.

Áp dụng các biện pháp chăm sóc tóc và da đầu

Đây là cách điều trị rụng tóc hình đồng xu bổ sung và hỗ trợ cho các cách điều trị khác, nhằm nâng cao chất lượng tóc và da đầu, giảm nguy cơ rụng tóc và kích thích tóc mọc lại. Có một số biện pháp chăm sóc tóc và da đầu có thể áp dụng, như:

• Chọn các sản phẩm chăm sóc tóc phù hợp với loại tóc và da đầu, tránh sử dụng các sản phẩm có chứa hóa chất gây kích ứng, khô, gãy rụng tóc, như natri lauryl sulfat, paraben, formaldehyde, alcohol, silicone.
• Gội đầu thường xuyên, nhưng không quá nhiều, để giữ cho da đầu sạch sẽ, loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn, vi khuẩn, nấm, ngăn ngừa viêm nang tóc và rụng tóc. Nên gội đầu với nước ấm, không quá nóng hoặc quá lạnh, để không làm tổn thương da đầu và tóc.
• Massage da đầu nhẹ nhàng khi gội đầu hoặc khi rảnh rỗi, để kích thích tuần hoàn máu ở da đầu, cung cấp oxy và dinh dưỡng cho nang tóc, giúp tóc mọc khỏe và chắc. Ngoài ra, massage da đầu còn giúp giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần, làm giảm nguy cơ rụng tóc do căng thẳng.
• Sử dụng các loại dầu thực vật để dưỡng tóc và da đầu, như dầu dừa, dầu oliu, dầu hạt jojoba, dầu hạt lanh, dầu hạt argan. Các loại dầu này có chứa nhiều vitamin, khoáng chất, axit béo thiết yếu, có tác dụng làm ẩm, bổ sung dưỡng chất, bảo vệ tóc và da đầu khỏi các tác nhân gây hại, như nắng, nhiệt, hóa chất. Cách sử dụng là thoa một lượng dầu vừa đủ lên tóc và da đầu, massage nhẹ nhàng trong 10-15 phút, sau đó để qua đêm hoặc ít nhất 1-2 giờ, rồi gội sạch với dầu gội.
• Bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho tóc, bằng cách ăn uống cân bằng và đa dạng, chú ý đến các thực phẩm giàu protein, sắt, kẽm, biotin, vitamin B, vitamin C, vitamin D, vitamin E, như thịt, cá, trứng, sữa, đậu, hạt, rau xanh, hoa quả. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng hoặc thuốc bổ tóc, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Hạn chế các tác động xấu lên tóc và da đầu, như tránh sử dụng máy sấy, máy uốn, máy duỗi, kéo tóc quá chặt, buộc tóc quá cao, nhuộm tóc quá thường xuyên, hút thuốc, uống rượu, ngủ không đủ, căng thẳng quá mức.

Kết luận

Rụng tóc hình đồng xu là một bệnh lý về da liễu, gây ra tình trạng tóc rụng nhiều theo từng mảng tròn có kích thước bằng đồng xu trên da đầu. Nguyên nhân gây ra rụng tóc hình đồng xu có thể là do hệ thống miễn dịch bị rối loạn, di truyền, căng thẳng, thiếu hụt dinh dưỡng, mất cân bằng nội tiết, lạm dụng hóa chất. Tùy vào mức độ và nguyên nhân của rụng tóc hình đồng xu, người bệnh có thể chọn cách điều trị phù hợp với mình, nhưng cần có sự tư vấn và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa da liễu.