Kháng sinh là nhóm thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn gây ra. Kháng sinh có thể cứu sống hàng triệu người mỗi năm, nhưng cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều.

Một trong những tác dụng phụ mà nhiều người lo lắng là rụng tóc. Vậy uống kháng sinh nhiều có bị rụng tóc không? Nguyên nhân và cách phòng ngừa ra sao? Hãy cùng Lavia tìm hiểu trong bài viết này.

Kháng sinh gây rụng tóc như thế nào?

Rụng tóc là tình trạng mất tóc từ da đầu hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Rụng tóc có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như di truyền, tuổi tác, căng thẳng, bệnh lý, dinh dưỡng, hoá chất, thuốc… Trong đó, thuốc là một nguyên nhân phổ biến gây rụng tóc, bao gồm cả kháng sinh.

Kháng sinh có thể gây rụng tóc bằng cách can thiệp vào chu kỳ mọc tóc bình thường. Chu kỳ mọc tóc bao gồm ba giai đoạn: anagen (giai đoạn tăng trưởng), catagen (giai đoạn chuyển tiếp) và telogen (giai đoạn nghỉ ngơi). Thông thường, khoảng 90% tóc ở giai đoạn anagen, 1-2% ở giai đoạn catagen và 10-15% ở giai đoạn telogen. Mỗi ngày, khoảng 50-100 sợi tóc ở giai đoạn telogen rụng đi và được thay thế bằng tóc mới ở giai đoạn anagen.

Kháng sinh có thể gây ra hai dạng rụng tóc chính là:

• Rụng tóc anagen: Đây là dạng rụng tóc liên quan trực tiếp đến tế bào chân tóc, kiềm hãm quá trình mọc tóc. Loại rụng tóc này thường xảy ra trong vòng vài ngày đến vài tuần sau khi dùng kháng sinh, phổ biến ở đối tượng dùng kháng sinh liều cao hoặc dùng thuốc hóa trị ung thư. Rụng tóc anagen có thể gây mất tóc nghiêm trọng, thậm chí là toàn bộ tóc trên da đầu và cơ thể.
• Rụng tóc telogen: Đây là dạng rụng tóc hằng ngày, tóc mỏng và thưa dần theo thời gian sau khi dùng kháng sinh 2-4 tháng. Đây là do kháng sinh gây ra sự thay đổi nội tiết tố, stress, viêm nhiễm hoặc thiếu dinh dưỡng, khiến cho nhiều tóc bước vào giai đoạn telogen sớm hơn bình thường. Rụng tóc telogen thường không gây mất tóc hoàn toàn, nhưng có thể làm giảm độ dày của tóc.

Mức độ nghiêm trọng của rụng tóc do kháng sinh phụ thuộc vào loại kháng sinh, liều lượng, thời gian sử dụng và độ nhạy cảm của người dùng. Một số loại kháng sinh được cho là có thể gây rụng tóc nhiều hơn như:

• Kháng sinh nhóm penicillin: amoxicillin, ampicillin, bacampicillin…
• Kháng sinh nhóm cephalosporin: cefaclor, cefadroxil, cefazolin…
• Kháng sinh nhóm tetracycline: doxycycline, minocycline, tetracycline…
• Kháng sinh nhóm sulfonamide: sulfamethoxazole, sulfasalazine, sulfisoxazole…
• Kháng sinh nhóm quinolone: ciprofloxacin, levofloxacin, norfloxacin…
• Kháng sinh nhóm macrolide: azithromycin, clarithromycin, erythromycin…

Cách phòng ngừa và điều trị rụng tóc do kháng sinh

Rụng tóc do kháng sinh thường là tạm thời và có thể phục hồi sau khi ngừng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, để giảm thiểu tác dụng phụ này, bạn nên thực hiện một số biện pháp phòng ngừa và điều trị sau:

• Sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ: Bạn không nên tự ý sử dụng kháng sinh khi không có triệu chứng nhiễm khuẩn hoặc khi bác sĩ không kê đơn. Bạn cũng nên tuân thủ đúng liều lượng, thời gian và cách dùng kháng sinh mà bác sĩ hướng dẫn. Không nên ngừng sử dụng kháng sinh nửa chừng hoặc kéo dài quá chỉ định. Nếu có tác dụng phụ nghiêm trọng, bạn nên báo ngay cho bác sĩ để được thay đổi loại kháng sinh phù hợp.
• Bổ sung dinh dưỡng cho tóc: Bạn nên ăn uống đầy đủ và cân bằng, chú ý bổ sung các chất dinh dưỡng quan trọng cho tóc như protein, sắt, kẽm, vitamin B, C, D, E, biotin… Bạn có thể tìm thấy các chất này trong các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu, hạt, rau xanh, hoa quả, dầu ô liu… Ngoài ra, bạn cũng nên uống đủ nước để giữ ẩm cho da đầu và tóc.
• Chăm sóc tóc đúng cách: Bạn nên giữ tóc sạch sẽ bằng cách gội đầu thường xuyên với dầu gội nhẹ nhàng, không chứa chất tẩy rửa mạnh. Bạn nên tránh sử dụng máy sấy, máy uốn, máy duỗi, nhuộm, hóa chất làm đẹp tóc quá thường xuyên, vì chúng có thể làm hư tổn tóc và gây rụng tóc. Bạn cũng nên tránh chải tóc quá mạnh, buộc tóc quá chặt, hay đội mũ, nón quá lâu, vì chúng có thể làm tăng áp lực lên da đầu và gây rụng tóc.

• Giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe: Bạn nên tìm cách giảm căng thẳng trong cuộc sống, vì căng thẳng có thể làm giảm sự tuần hoàn máu đến da đầu, ảnh hưởng đến quá trình mọc tóc. Bạn có thể thực hiện các hoạt động giải trí, thư giãn, thiền, yoga, nghe nhạc, đọc sách… để giảm căng thẳng. Bạn cũng nên tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, tránh hút thuốc, uống rượu, để tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch.
• Sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc hỗ trợ: Bạn có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc hỗ trợ như dầu gội, dầu xả, kem ủ, serum, tinh dầu… có chứa các thành phần làm mạnh tóc, kích thích mọc tóc, ngăn ngừa rụng tóc. Bạn có thể tham khảo sản phẩm mọc tóc từ gừng và trắc bá diệp Lavia tại đây.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Nếu rụng tóc do kháng sinh kéo dài, nghiêm trọng hoặc gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc nội tiết để được khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn các loại thuốc uống hoặc bôi trị rụng tóc, như minoxidil, finasteride, dutasteride, spironolactone… Bạn cũng có thể được tư vấn về các phương pháp cấy ghép tóc, độn tóc, đeo tóc giả… nếu cần thiết.

Kết luận

Rụng tóc do kháng sinh là một tác dụng phụ có thể xảy ra ở một số người dùng, nhất là khi sử dụng kháng sinh liều cao, lâu dài hoặc không đúng chỉ định. Rụng tóc do kháng sinh có thể gây mất tóc ở một hoặc nhiều vùng trên da đầu và cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ của người bệnh. Để phòng ngừa và điều trị rụng tóc do kháng sinh, bạn nên sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ, bổ sung dinh dưỡng cho tóc, chăm sóc tóc đúng cách, giảm căng thẳng, tăng cường sức khỏe, sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc hỗ trợ và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khi cần thiết. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vấn đề uống kháng sinh nhiều có bị rụng tóc không. Chúc bạn sớm có mái tóc khỏe đẹp.